สมาธิเคลื่อนที่กับการจัดการทางจิตวิญญาณในเบื้องต้น

การปฏิบัติการทางจิตวิญญาณนั้น โดยหลักจะปฏิบัติไปที่จิตหรือ

ตัวจิตซึ่งสำคัญสุดต้องมีปัญญาคือความรอบรู้ทั้งหลายทั้งในทางโลกหรือสมมุติบัญญัติ และในทางธรรมที่สำคัญสูงสุดคือไตรลักษณ์ หรือสร้างกระบวนการทางปัญญาให้เกิดขึ้นแก่จิตซึ่งจะต้องผ่านกระบวนการศึกษา อบรม ปฏิบัติเพื่อจะได้เตือนจิต สอนจิต อบรมจิต แต่ถึงอย่างไรก็ตามหากปฏิบัติไปที่จิตฝ่ายเดียวแล้ว ย่อมทำให้จิตช้ำหรือบอบช้ำเนื่องจากถูกกระทบบ่อย หรือมีความถี่ในการถูกกระทบมากเกินไป จึงต้องมาปฏิบัติการจัดการกับภายนอก หรือกำหนดการจัดการกับภายนอก หรือกำหนดวิถี หรือหาวิถีเพื่อหลีก หรือเลี่ยงการกระทบหรือสัมผัส เช่น ติดต่อหรือคบกับคนพาลย่อมนำเรื่องร้ายหรือไม่ดีมาให้ ติดต่อกับผู้ไม่มรรยาท ไม่มีศีล หรือมีแต่ความอยาก อาจจะปฏิบัติต่อเราไม่ดี ถูกเบียดเบียน หรือโกงเราได้ การปฏิบัติทั้งสองส่วนเช่นว่านี้เรียกว่า การจัดการทั้งภายในและภายนอกจิต    หากภายนอกควบคุมไม่ได้ก็ต้องบ่มอินทรีย์ให้หนัก หรือทำความเข้าใจและยอมรับสิ่งที่เกิดขึ้นให้ได้ว่ามีเหตุมีปัจจัยเป็นเช่นนี้เอง การจัดการกับภายนอกจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องรู้จักกับสิ่งใดๆ คำว่า สิ่งใดๆ หมายถึง คน สัตว์ สิ่งของ เครื่องมือเครื่องใช้ ต้นไม้ ภูเขา ดิน ฟ้า อากาศ หรือวัตถุธาตุใดๆ รวมตลอดถึงประวัติศาสตร์ อารยธรรม ประเพณี ค่านิยม ระบบความคิด ความเชื่อใดๆ ซึ่งการรู้จักทำให้เราเข้าใจและสามารถปฏิบัติกับสิ่งที่เราเข้าใจได้ง่ายขึ้น เช่นเรารู้ว่า รถยนต์ที่ปรุงแต่งมีส่วนประกอบมากย่อมต้องซ่อมบำรุงมากเสียค่าใช้จ่ายสูงต้องดิ้นรนหาเงินมากขึ้น หรือคนใจร้าย คนพาล คนขี้โกงย่อมนำโทษมาให้ ก็ควรเลี่ยง หรือไม่คลุกคลีหรือไม่ขัดใจเพราะอาจถูกทำร้ายหรือฆ่าหรือสังหารเราได้ หรือหากต้องร่วมทำงานด้วยก็ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษอย่า ริเริ่ม ทำความความเห็น แย้ง ขัด ต้าน แต่ให้เชื่อ ให้ฟัง ให้รับใช้ ให้พลีชีพไปก่อน หนีได้ก็หนี หลีกได้ก็หลีก ถ้าไม่พบได้อีกคงเป็นบุญเป็นกุศล หากต้องพบอีกหรือต้องอยู่ร่วมนานๆอีกก็คิดเสียว่า เป็นกรรมของสัตว์ เป็นคราวเคราะห์ของเราที่ต้องมาประสบเช่นนี้ หรืออาจท่องว่า หมู่สัตว์ๆ หรือถ้าไม่รู้จักสิ่งที่ทำหรืองานที่ทำก็ทำให้วิตกและอาจเกิดความเสียหายได้ หรือไม่รู้จักนิสัยใจคอของชายที่มาร่วมคู่ให้ดีพอแล้ว เมื่อได้มาแล้วย่อมทุกข์ยาว ทำให้จิตเศร้าหมอง หรือไม่รู้จักเครื่องมือเครื่องใช้ดีพอแล้วซื้อมา ย่อมพบความชำรุดหรือซ่อมแพง,ซ่อมรถไม่รู้จักช่างซ่อมว่า มีความละเอียดและสุจริตหรือไม่ ย่อมทำให้รถเสียหายและถูกหลอก  หรือเห็นผู้อื่นปลูกส้มแล้วได้ผลและรวยจึงปลูกตามบ้างแต่ไม่รู้จักโดยตลอดทำให้เสียหายขาดทุน ฉะนั้น การรู้จักกับสิ่งใดๆ เป็นเรื่องสำคัญมาก กับทั้งรวมตลอดถึงรู้และเข้าใจสิ่งแวดล้อมที่สิ่งรู้จักนั้นดำรงอยู่ด้วย นอกจากรู้จักแล้วต้องประกอบกรรม ดีหรือสร้างเหตุสร้างปัจจัยที่ดี (ทำกรรมดี จิตหรือใจก็ปรุงแต่งแต่สิ่งดีๆ ใจสบาย ทำไม่ดีจิตย่อมเศร้าหมอง) เช่น ทำทุจริต ก่อเหตุร้าย ก่อเวร ว่าผู้อื่น หรือไม่รู้กำลังแห่งตน เช่น ฐานะน้อยแต่ซื้อรถเก๋งมาขับ หรือมีเงินน้อยแต่สร้างบ้านหลังใหญ่ต้องผ่อนส่งระยะเวลาอันยาวนาน หรือก่อหนี้ หรือมีลูกมาก หรือมีทรัพย์ราคาแพงเกินฐานะ หรืออวดตัวตนมากเกินกำลังหรือเกินไปต้องใช้ต้นทุนทางการเงินสูง หรือไม่คำนวณในประกอบการใดๆ หรือมองไม่ตลอดสายทั้งกระบวนการและไม่รู้สิ่งแวดล้อมเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้อง กับทั้งปัจจัยแห่งเวลาย่อมนำทุกข์มาให้  จึงกล่าวได้ว่า มี หรือเกี่ยวข้องกับสิ่งใดก็ย่อมทุกข์กับสิ่งนั้น แม้กระทั้งกายเราก็เป็นทุกข์อยู่แล้ว หรือเรื่องมากก็ทุกข์มาก เนื่องจากจิตทำงานมาก กายก็ต้องทำงานมาก และแม้แต่มีเรื่องน้อย เช่นป่วยเรื้อรัง หรือมีทรัพย์ราคาแพงเกินฐานะและยังต้องผ่อนส่งระยะเวลายาวนาน จิตก็ทำงานหนักแล้ว อาจผูกคอตายก็ได้ถ้ามีเรื่องอื่นเข้ามากระทบเพิ่มอีก สรุปได้ว่า ต้องรู้จัก,ต้องรู้กำลัง,ต้องคำนวณและที่สำคัญต้องสร้างเหตุดีๆ,และ สิ่งใดทำให้เกิดทุกข์อย่าพึ่งให้เกิดขึ้นอีก เจ็บแล้วต้องจำต้องพิจารณาหาเหตุปัจจัยเพื่อมิให้เกิดขึ้นอีก ในส่วนของการจัดการภายในนั้น ควรพิจารณาหรือระลึกบ่อยๆหรือเสมอๆ ซึ่งความตาย ความชรา ความเจ็บ ความป่วย ความพลัดพราก ความมีกรรมเป็นทายาท การระลึกดังกล่าวกระทำเพื่อให้จิตหรือใจรู้ถึงสภาพความเป็นจริงของธรรมชาติ หากระลึกบ่อยๆและหรือมีการถูกกระทบสัมผัสด้วยแล้วปัญญาจะเกิดเร็วขึ้นทำให้เห็นความน่ากลัว และโทษภัยที่เกิดขึ้นกับตัวเองโดยเฉพาะหญิงที่มีสามีไม่ดีจะเห็นได้ชัด หรือรู้ชัด แต่ถึงอย่างไรก็ตาม หากผู้ใดอายุยังน้อยอยู่ ขอให้สู้ต่อไป ส่วนผู้ทีมีอายุมากแล้วก็ขอให้อดทนอีกนิดคงไม่เจ็บอีกแล้วเพราะเวลาใกล้หมดแล้ว

พ.ต.ท.สุรเดช  ผอบทิพย์

20 ธ.ค.56